Rafał Wojaczek
Żyję nie widująć gwiazd
Płot tarcica
Zardzewiały gwóźdź
Powietrza brakuje umierać
Ech
Zardzewiały gwóźdź
Wiersz pochodzi z tomu „Sezon” (1969)
O wierszu
„Żyję nie widująć gwiazd” to jeden z najbardziej oszczędnych w formie wierszy Rafała Wojaczka. Zaledwie sześć krótkich linijek wyraża głębokie poczucie egzystencjalnego udręczenia i izolacji, które charakteryzowały twórczość poety. Wojaczek w typowy dla siebie sposób używa prostych, surowych obrazów – płotu, zardzewiałego gwoździa – aby wyrazić uniwersalne doświadczenie cierpienia i odcięcia od świata.
Szczególnego znaczenia nabrał ten wiersz po jego umieszczeniu na płycie nagrobnej Stanisława Pyjasa, studenta i działacza opozycyjnego, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1977 roku. Wybór tego właśnie utworu na epitafium symbolizuje nie tylko tragiczny los młodego człowieka, ale również łączy pamięć o nim z postacią innego młodo zmarłego twórcy – Rafała Wojaczka.
Refleksje o kondycji ludzkiej, przemijaniu i egzystencji można znaleźć także na stronie Racjonalia – filozofia i humanistyka.
Publikacje
Wiersz został opublikowany w debiutanckim tomie Wojaczka „Sezon” wydanym przez Wydawnictwo Literackie w 1969 roku. Później był wielokrotnie przedrukowywany w wyborach i antologiach poezji Wojaczka.
Kontekst biograficzny
Rafał Wojaczek (1945-1971) napisał ten wiersz najprawdopodobniej w okresie 1966-1968, podczas pracy nad materiałem do swojego debiutanckiego tomu. W tym czasie poeta zmagał się z nasilającymi się problemami psychicznymi i uzależnieniem od alkoholu, które ostatecznie doprowadziły do jego samobójczej śmierci w wieku zaledwie 26 lat.
„Żyję nie widująć gwiazd” to wiersz, który doskonale ilustruje charakterystyczne cechy poetyki Wojaczka: minimalizm formalny, prostota języka kryjąca złożone treści egzystencjalne, oraz obsesyjne powracanie do motywów śmierci i uwięzienia.